#1 2009-01-31 12:11:11

trojan.exe

Administrator

Zarejestrowany: 2009-01-30
Posty: 49
Punktów :   

Wojna w Wietnamie

Wojna wietnamska (zwana też drugą wojną indochińską) – działania militarne na Półwyspie Indochińskim w latach 1957-1975. Głównymi stronami konfliktu były z jednej strony komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu (wspierana przez inne kraje komunistyczne, gł. Związek Radziecki i Chiny) oraz kontrolowane przez to państwo organizacje komunistyczne w Wietnamie Południowym, Laosie i Kambodży. Z drugiej strony Republika Wietnamu i wspierająca ją międzynarodowa koalicja obejmująca Stany Zjednoczone i ich sojuszników – Koreę Południową, Tajlandię, Australię, Nową Zelandię i Filipiny. De facto stronami konfliktu były również Kambodża i Laos.

Walki toczyły się na terytorium Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży. Amerykańskie naloty bombowe objęły także terytorium Wietnamu Północnego.

Zimna wojna

Na początku lat 60. wielu analityków uznało, że kraje bloku komunistycznego nie będą w stanie osiągnąć poziomu życia bogatych państw zachodnich, co praktycznie wyeliminowało szanse na dojście do władzy w państwach Zachodu partii komunistycznych gotowych do przystąpienia do bloku komunistycznego. Posiadanie przez obie strony ogromnych ilości broni jądrowej wykluczało także zbyt agresywne działania, które mogłyby doprowadzić do bezpośredniej konfrontacji między Stanami Zjednoczonymi i ZSRR. Silne sojusze obronne w Europie i na Dalekim Wschodzie oznaczały, że wszelkie interwencje zbrojne przedsięwzięte przez którąkolwiek ze stron byłyby zbyt ryzykowne.

Równocześnie jednak przed ZSRR i komunistycznymi Chinami otworzyły się nowe możliwości, gdyż ideologia komunistyczna zaczęła uzyskiwać szeroką popularność w krajach Trzeciego Świata. Wielu ludzi w tych krajach sądziło, że komunizm jest najlepszą drogą na szybkie wyjście z biedy i zacofania. Ponadto w krajach gdzie rządziły rządy postkolonialne, bardzo często wspierane przez Francję czy Stany Zjednoczone, komunizm dzięki idącemu z nim wsparciu ZSRR lub Chin stał się bardzo popularną ideologią wśród ruchów antykolonialnych i narodowowyzwoleńczych.

Na początku lat 60. rząd Stanów Zjednoczonych doszedł do wniosku, że ZSRR i Chiny mogą zwyciężyć w zimnej wojnie przez stopniowe instalowanie rządów komunistycznych w większości krajów Trzeciego Świata. Agresywne zaangażowanie państw komunistycznych w Trzecim Świecie wydawało się wskazywać, że przyjęły taką właśnie strategię. W przypadku realizacji tego scenariusza, kraje Zachodu stałyby się wyspami otoczonymi przez kraje komunistyczne i ulokowane na ich terytoriach radzieckie bazy wojskowe.

Przyczyny

Z chwilą utworzenia w 1930 r. przez wietnamskich komunistów Komunistycznej Partii Indochin, głównym celem ich działalności stało się zdobycie władzy na terytorium całych Indochin Francuskich i wyzwolenie Wietnamu spod kolonialnej dominacji. W latach 30. przewagę w wietnamskim ruchu wyzwoleńczym zdobyli komuniści. W latach okupacji japońskiej pod kierownictwem komunistów utworzono Viet Minh, a w grudniu 1944 r. z połączenia oddziałów partyzanckich powstała Wietnamska Armia Ludowa którą dowodził Vo Nguyen Giap. 13 sierpnia 1945 r. wybuchło w Wietnamie powstanie narodowe, zaś 2 września 1945 r. Ho Chi Minh proklamował powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu. Francja nie miała jednak zamiaru rezygnować z imperium kolonialnego w Indochinach. W efekcie kilkuletniej, krwawej wojny[3] z Francuzami (USA częściowo wspierały Francję, w jej ostatnim etapie wzięli udział amerykańscy lotnicy i doradcy wojskowi), Francja po klęsce pod Dien Bien Phu postanowiła podpisać traktat pokojowy z komunistami z Viet Minh. Na mocy porozumień genewskich z 1954 r. Wietnam został tymczasowo podzielony wzdłuż 17. równoleżnika. Na północy powstało komunistyczne państwo pod nazwą Demokratyczna Republika Wietnamu, a na południu niekomunistyczne państwo pod nazwą Republika Wietnamu (pod rządami Bảo Đại'a, którego potem odsunął od władzy jego premier Ngo Dinh Diem stając się prezydentem). Oddziały Wietnamskiej Armii Ludowej i działacze Viet Minhu w większości przeniosły się na obszar DRW. O dalszych losach całego kraju miały, zgodnie z postanowieniami konferencji, zadecydować przeprowadzone w przyszłości wolne wybory.

W 1951 r. ze względów taktycznych rozwiązano Komunistyczną Partię Indochin. Na jej miejsce utworzono Wietnamską Partię Pracujących (Lao Dong). Miało to sugerować, że wietnamscy komuniści nie roszczą sobie pretensji do opanowania pozostałych krajów dawnych Indochin Francuskich: Laosu i Kambodży. W Laosie i Kambodży utworzono formalnie niezależne, lecz kontrolowane wówczas przez Wietnamczyków organizacje komunistyczne: Ludowo-Rewolucyjną Partię Kampuczy oraz Pathet Lao (później także Laotańską Partię Ludową).

Pod koniec lat 50. stało się jednak jasne, że wietnamscy komuniści nie zamierzają rezygnować z opanowania całego terytorium dawnych Indochin Francuskich i zjednoczenia Wietnamu. Porozumienia genewskie z 1954 r. pozwoliły im na zdobycie trwałej bazy terytorialnej i zaplecza ludzkiego.

Początek wojny

Porozumienia genewskie przewidywały przeprowadzenie wyborów po obu stronach 17 równoleżnika (tymczasowej linii demarkacyjnej) do 20 lipca 1956 r. oraz jedność i integralność terytorialną kraju. Jednak niepopularny w społeczeństwie premier Diem wspierany przez USA obawiał się porażki w starciu wyborczym z twórcą niepodległego Wietnamu Ho Chi Minhem. Odwołał wybory, anulował reformę rolną i proklamował powstanie Wietnamu Południowego. W rządach oparł się głównie na swoich współwyznawcach – katolickiej mniejszości religijnej popadając w ostry konflikt z buddyjską większością Wietnamczyków i buddyjskim duchowieństwem. Prześladował dawnych weteranów partyzantki antyfrancuskiej uważając ich za stronników komunizmu.

W 1957 r. miejscowi komuniści rozpoczęli pierwsze działania przeciwko rządowi w Sajgonie. Początkowo ograniczały się one do sporadycznych zamachów na przedstawicieli administracji i podporządkowywania sobie ludności wiejskiej na bardziej odludnych terenach. Jednak działania komunistów w Wietnamie Południowym szybko zyskały wsparcie komunistów północnowietnamskich.
Historia Wietnamu
Chronologia
do 1843
1843-1940
1940-1957
1957-1975
od 1975
Kalendarium
Portal: Historia


W 1958 r. na 15. plenum Wietnamskiej Partii Pracujących Biuro Polityczne (Lao Dong) – większością głosów[4] podjęło decyzję o poparciu powstania komunistycznego na Południu. Od tej chwili rozpoczęto przerzucanie na terytorium Republiki Wietnamu kadr partii komunistycznej i żołnierzy – pierwszych kilka tysięcy wysłano do Wietnamu Południowego już w 1959 r. Podjęto też budowę tzw. szlaku Ho Chi Minha, służącego do transportu na Południe oddziałów wojskowych i zaopatrzenia. Szlak biegł z Wietnamu Północnego wzdłuż granicy Wietnamu Południowego przez kontrolowane przez wietnamskich komunistów tereny Laosu i Kambodży.

W efekcie siła bojowa wojsk komunistycznych w Wietnamie Południowym rosła w szybkim tempie, stając się poważnym zagrożeniem dla stabilności tego państwa. W latach 1960-1965 liczebność wojsk zwanych dla celów propagandowych Vietcongiem[5] wzrosła z 9 tysięcy do 130 tysięcy, z czego ponad 35 tysięcy stanowili żołnierze północnowietnamscy. W 1964 r. komuniści kontrolowali około połowy terytorium Wietnamu Południowego zamieszkanej przez 30 procent ludności.

W 1960 r. z inicjatywy Wietnamskiej Partii Pracujących powstał Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu Południowego (NFW). Był to klasyczny "front ludowy" stworzony na wzór wcześniejszego Viet Minhu. Strategia tworzenia frontów ludowych została wcześniej wielokrotnie wykorzystana z sukcesem przez komunistów w wielu krajach świata, w tym w Europie Wschodniej. NFW miał sprawiać wrażenie reprezentacji większości społeczeństwa Wietnamu Południowego. Formalnie w jego skład wchodziło 30 organizacji politycznych i społecznych. W rzeczywistości był strukturą całkowicie kontrolowaną przez Lao Dong, odgrywając rolę oficjalnej przykrywki. Część organizacji wchodzących w skład NFW została wcześniej utworzona w tym celu przez komunistów, role kierownicze w nich sprawowali sympatycy lub członkowie partii komunistycznej, oddelegowani w celu "pełnienia obowiązków" związkowców, przywódców organizacji młodzieżowych czy rolniczych.

Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych

Amerykański szeregowy podczas lądowania w Da Nang, sierpień 1965

Helikoptery US Navy na polu walki, 1966

Amerykańskie interesy w samym Wietnamie były minimalne, jednak Amerykanie obawiali się, że zajęcie przez komunistów całego Wietnamu będzie krokiem na drodze do stopniowego opanowania przez nich całej Azji, zgodnie z tak zwaną "teorią domina". Dlatego USA pokrywały 40%, 60% a w końcu 78% kosztów finansowych I wojny indochińskiej, zaś w końcowym jej etapie wzięli udział amerykańscy doradcy wojskowi. Stany Zjednoczone podjęły decyzję, że nie mogą dopuścić do zdobycia władzy w całym Wietnamie przez komunistów i po odejściu Francuzów postanowiły poprzeć zbrojnie i finansowo antykomunistyczny rząd Wietnamu Południowego.

Początkowo Stany Zjednoczone udzielały wsparcia pod postacią wysłania doradców wojskowych, jednak z czasem przerodziło się ono w rosnące zaangażowanie militarne. W wyniku zorganizowanego przez CIA w listopadzie 1963 r. puczu wojskowego zgładzono niepopularnego w społeczeństwie Diema jednak nie udało się ustanowić stabilnej władzy w państwie.

W lipcu 1964 r. nowy amerykański prezydent Lyndon B. Johnson[6] wydał rozkaz zwiększenia obecności militarnej w Wietnamie Południowym. Wysłano tam doradców wojskowych zwiększając łączną liczbę wojsk USA w tym kraju do 21 tys.

Od połowy lat 1950. CIA prowadziła tajne operacje dywersyjne przeciwko Północnemu Wietnamowi.[1] Polegały one na nocnych rajdach zwerbowanych i przeszkolonych na Tajwanie południowowietnamskich komandosów przerzucanych łodziami rybackimi do DRW, gdzie niszczyli oni ważne gospodarczo i militarnie instalacje brzegowe. Ponieważ prędkość takich łodzi była bardzo mała często zdarzało się, że stawały się one łupem północnowietnamskich okrętów patrolowych. Aby temu zaradzić Amerykanie postanowili wyposażyć południowowietnamskie drużyny dywersyjne w bardzo szybkie kutry torpedowe klasy "Nasty". Zrewidowany plan akcji dywersyjnej nazwano OPLAN 34A i pod nadzorem Marynarki USA wdrożono w życie w 1963 roku. Dla ochrony całej akcji postanowiono użyć okrętów US Navy patrolujących wody przybrzeżne DRW w ramach pomocniczej operacji "Desoto". Jednocześnie marynarka wojenna Wietnamu Północnego chcąc przechwytywać szybkie łodzie typu "Nasty" zanim wysadzą one dywersantów lub ostrzelają instalacje brzegowe w DRW znacznie zwiększyła ilość patroli swoich kutrów torpedowych na wodach międzynarodowych wzdłuż przewidywanych tras ich kursowania. W okolicach Zatoki Tonkińskiej zaczęło robić się ciasno. W dniu 31 lipca 1964 r. amerykański niszczyciel USS Maddox wznowił misję specjalną (wspieranie działań komandosów południowowietnamskich na dwóch wysepkach DRW), która była zawieszona przez 6 miesięcy[7]. Okręt na wodach terytorialnych DRW został zaatakowany przez trzy północnowietnamskie kutry torpedowe, które prawdopodobnie wzięły go za okręt południowowietnamski. W odpowiedzi na atak USS Maddox, ze wsparciem lotniskowca USS Ticonderoga, zniszczył północnowietnamską łódź torpedową i uszkodził dwie inne. Sam odniósł niewielkie, powierzchowne uszkodzenia od ognia 14,5 milimetrowego wielkokalibrowego karabinu maszynowego. USS Maddox wycofał się na wody południowowietnamskie, gdzie dołączył do niszczyciela USS C. Turner Joy.

4 sierpnia 1964 USS Maddox i USS C. Turner Joy ponownie patrolowały wody międzynarodowe u wybrzeży Wietnamu Północnego. Ze względu na sygnały o ataku torpedowym, obie jednostki rozpoczęły intensywny ostrzał celów widocznych na radarze i manewry w celu uniknięcia trafień przez torpedy. Powojenne ustalenia (m.in. komisji senackiej USA) niezbicie dowiodły że nie było ponownego ataku na okręt USS Maddox. Incydent z 4 sierpnia był albo pomyłką obsługujących radar marynarzy albo świadomą mistyfikacją administracji prezydenta i CIA.

7 sierpnia 1964 r. Senat USA zatwierdził rezolucję w sprawie Zatoki Tonkińskiej, która dawała pozwolenie prezydentowi Johnsonowi na eskalację działań zbrojnych przeciw Wietnamowi Północnemu[8].

W tym momencie polecam przeczytać temat "Operacje podczas wojny


Wpływ wojny na Stany Zjednoczone


W ramach zorganizowanego i finansowanego przez CIA programu Feniks (Phoenix), wdrażanego od początku lat 60. i wymierzonego w quasi-wywiadowczą strukturę dywersyjną Vietcongu funkcjonującą w Wietnamie Południowym i krajach ościennych (Laos i Kambodża), nazywaną przez CIA Infrastrukturą Vietcongu (ang. VCI, Viet Cong Infrastructure), tylko w 1969 r. zamordowano (zwykle po torturach, bez sądu i śledztwa) 6 187 domniemanych zwolenników i członków NFW, 8 515 uwięziono, a 4 832 przekonano do przejścia na stronę Wietnamu Południowego. Ujawnienie, że w ramach programu torturowano i zgładzono tysiące, często niewinnych, ludzi (oskarżonych niejednokrotnie np. w wyniku waśni sąsiedzkich czy spraw o długi o sympatyzowanie z NFW) zakończyło się głośnym skandalem międzynarodowym. Program Feniks przyniósł w latach 60. zadowalające rezultaty w Laosie, gdzie zlikwidowano wielu agentów KGB z tzw. pierwszego zarządu głównego (wywiad zagraniczny) funkcjonujących w strukturach Vietcongu, oraz innych doradców wywiadowczych z Pathet Lao i Chińskiej Republiki Ludowej – akcja była na tyle skuteczna iż ówczesny dyrektor KGB, Władimir Jefimowicz Siemieczastny, wyznaczył nagrodę 50 000 dolarów w złocie za ujęcie lub zamordowanie szefa programu Feniks na początku lat 60., agenta CIA Johna L. Lee.

W celu likwidacji domniemanych członków VCI w terenie zwykle otaczano podejrzaną wioskę i po przeszukaniu zwykle przymusowo przesiedlano ludność do tzw. wiosek strategicznych. W przypadku prób samowolnego opuszczenia wioski lub napotkania kogokolwiek w strefie ogłoszonej za objętą działaniami wojennymi, otwierano ogień. Celem zniszczenia baz zaopatrzeniowych komunistycznej partyzantki w rejonach objętych jej działaniami żołnierze amerykańscy masowo palili wsie i chaty, zmuszając wieśniaków do migracji do miast.

Wojna w Wietnamie była pierwszą przegraną wojną w amerykańskiej historii, i jako taka poważnie zachwiała w społeczeństwie amerykańskim pewność siebie i wiarę we własne możliwości. Była drugą co do wielkości wojną w historii USA co do poniesionych wydatków i trzecią co do strat w ludziach. Przez następne dwadzieścia lat w amerykańskiej polityce istniał "syndrom Wietnamu", czyli niechęć do angażowania sił amerykańskich w jakiekolwiek długotrwałe działania zbrojne w krajach Trzeciego Świata.

Statua trzech żołnierzy w parku National Mall w Waszyngtonie

W Stanach Zjednoczonych wojna wywoływała ostre konflikty społeczne. Działania w Wietnamie wymagały powiększenia wielkości armii o dodatkowy milion żołnierzy. Powiększenie zakresu poboru i rosnące straty w Wietnamie prowadziły do masowego uchylania się od obowiązkowej służby wojskowej (ucieczki do Kanady i Meksyku a nawet potajemnie na Kubę). 20 tysięcy osób znalazło się w sytuacji ukrywających się dezerterów, a około tysiąca osadzono w więzieniach. Wśród żołnierzy walczących w Wietnamie szerzyła się narkomania, w 1971 r. liczba wojskowych hospitalizowanych w szpitalach z powodu przedawkowania narkotyków znacznie przewyższała liczbę rannych w walce. Według oficjalnych danych służby medycznej armii USA 30% powracających z Wietnamu weteranów cierpiało na długotrwałe problemy psychiczne PTSD a 20% przejściowo. Zaostrzyły się też konflikty między bogatymi i biednymi warstwami społeczeństwa, jako że poborowi pochodzili w większości z tych ostatnich. Studenci, a więc dzieci bogatszej części społeczeństwa, nie podlegali poborowi do wojska.

Brutalnie rozpędzano demonstracje antywojenne. Przypadkiem skrajnym była masakra na uniwersytecie w Kencie, gdzie w 1970 r. Gwardia Narodowa zastrzeliła 4 demonstrujących studentów. Wydarzenia te wstrząsnęły USA. Dochodzenie komisji senackiej USA zakwestionowało rzekomy atak na USS Maddox z 4 sierpnia 1964 r. i ujawniło nowe nieznane wcześniej okoliczności potyczki z 2 sierpnia 1964 r. co postawiło w nowym świetle incydent w zatoce tonkińskiej – oficjalny powód przystąpienia USA do eskalacji działań zbrojnych.

Duża część społeczeństwa amerykańskiego doszła do wniosku, że działania wojsk amerykańskich w Wietnamie są nielegalne lub wręcz zbrodnicze. To doprowadziło do ogromnego spadku zaufania do sił zbrojnych i instytucji rządowych. Konflikty te miały wpływ na reorganizację armii amerykańskiej, która została całkowicie uzawodowiona za Nixona i jego następców.

Bilans wojny – Wietnam i kraje ościenne

W zależności od wybranych kryteriów, można różnie rozumieć pojęcia zwycięzcy i przegranego wojny wietnamskiej. Z militarnego punktu widzenia, ostatecznie zwyciężył w tym konflikcie blok komunistyczny. W dłuższej perspektywie jednak nowy ustrój społeczny, którego miarą efektywności jest np. dobrobyt ludności i rozwój ekonomiczny kraju, nie sprawdził się praktycznie – z tego punktu widzenia Wietnamczycy ponieśli porażkę.

Głównym następstwem zwycięstwa komunistów oprócz opanowania całego terytorium Wietnamu było narzucenie społeczeństwom Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży komunistycznych metod rządzenia. Uwolniono 80 tysięcy więźniów reżimu południowowietnamskiego, lecz w ciągu kilku miesięcy od zdobycia Sajgonu w obozach "reedukacji" zamknięto ponad 300 tysięcy ludzi – studentów, intelektualistów, zakonników, żołnierzy, policjantów, urzędników reżimu południowowietnamskiego oraz polityków (w tym także komunistycznych). Wiele innych osób wymordowano od razu. Szacuje się, iż przez kompleks wietnamskich obozów "reedukacyjnych" przewinęło się od 500 000 do 1 mln ludzi do roku 1986 (średnia populacja w Wietnamie w tamtym czasie to ok. 20 mln ludzi). Dodatkowym efektem wojny było także utworzenie przez radziecki wywiad wojskowy GRU jednej z trzech największych stacji rozpoznania radioelektronicznego w zatoce Cam Ranh na południu Wietnamu, obsługującej rejon Pacyfiku – razem ze stacją nasłuchową w Lourdes na Kubie oraz kolejną zlokalizowaną nieopodal Adenu w Jemenie tworzyła ona filary światowej sieci zwiadu radioelektronicznego ZSRR.

Jednocześnie rezultatem zastosowania marksistowskich metod gospodarczych, kosztownego konfliktu zbrojnego z Kambodżą i w mniejszym stopniu sankcjami gospodarczymi państw zachodnich oraz wojny z ChRL w 1979 r. (wojna chińsko-wietnamska) był gwałtowny spadek poziomu życia. W efekcie w ciągu następnych kilkunastu lat miliony mieszkańców Wietnamu podejmowały próby ucieczki z socjalistycznego Wietnamu, w większości drogą morską (boat people). Liczba uciekinierów zarejestrowanych przez Wysokiego Komisarza ONZ do spraw uchodźców wyniosła ponad 1,5 miliona – wśród nich były także liczne mniejszości narodowe. Tysiące ludzi straciło życie w czasie ucieczki przez Morze Południowochińskie i Kambodżę. Wietnam w 1986 r. odszedł od gospodarki planowej zaś w 1989 r. wycofał się z Kambodży co przyniosło wyraźną poprawę sytuacji gospodarczej. W 1995 r. nawiązano stosunki dyplomatyczne z USA a później uzyskano członkostwo w ASEAN.

Upadek Wietnamu Południowego umożliwił komunistom ostateczne opanowanie Laosu i Kambodży. W Laosie komuniści wietnamscy wsparli rząd Pathet Lao, na czele którego stanął prezydent książę Souvanaphoung pozostający pod kontrolą Hanoi (układ o przyjaźni z 1977 r.). Jego interesów strzegło do 1988 r. kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy wietnamskich. Nowy reżim osadził około 30 tysięcy osób w obozach reedukacyjnych, niszczył bazy antykomunistycznej partyzantki (według niepotwierdzonych źródeł także z użyciem broni chemicznej i bakteriologicznej) i ponosi odpowiedzialność za śmierć kilkudziesięciu tysięcy laotańskich uchodźców. Wiele tysięcy, zwłaszcza z od lat walczących przeciw komunistom członków plemienia Meo (Hmong), uciekło do Tajlandii.

Natomiast w Kambodżańskiej Partii Komunistycznej, bardziej znanej jako Czerwoni Khmerzy, którą kierował Pol Pot zdecydowaną przewagę zdobyło maoistowskie skrzydło antywietnamskie i prochińskie. Natychmiast po zdobyciu Phnom Penh Czerwoni Khmerzy rozpoczęli wprowadzanie ludobójczego eksperymentu społecznego – przymusowej budowy społeczeństwa bezklasowego. Jego efektem była śmierć ponad 1,5 miliona osób w ciągu następnych czterech lat do momentu inwazji armii wietnamskiej która obaliła Czerwonych Khmerów w styczniu 1979 r. Czerwoni Khmerzy jako siła antywietnamska uzyskali wówczas wsparcie polityczne i pomoc materialną USA i ChRL stanowiąc trzon sił zbrojnych opozycji. Wojna domowa zakończyła się w latach 90. kompromisem sił prowietnamskich, którymi kierował premier Hun Sen, z monarchistami i klęską Czerwonych Khmerów.


,,All for fun, all for team !"

Offline

 
Squall&trojan.exe™ All copyrights reserved®

Stopka forum

RSS
Powered by PunBB 1.2.23
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora
www.natalialesz-forum.pun.pl www.naruto-time.pun.pl www.newforce.pun.pl www.eb.pun.pl www.polski-serwer-play.pun.pl